Jingle Bells

Het is bijna kerst, alleen daar merk ik hier weinig van, op versierde palmtakken na. Het zal dit jaar voor het eerst zijn dat ik kerst in een warm land vier. Wel grappig, ik merk nu in hoeverre het kerstgevoel geconditioneerd wordt door je omgeving. Ik ben nu in Tsumeb, een klein voormalig mijnstadje in het noorden van Namibie, maar hiervoor was ik in Zambia, Livingstone om precies te zijn, een stad vernoemd naar de ontdekkingsreiziger David Livingstone, die als eerste blanke de Victoria Falls heeft gezien. Laat ik maar proberen alles een beetje in chronologische volgorde te beschrijven. Vorige week dinsdag, 13 december, heb ik de bus uit Katima Mulilo genomen, de oplettende lezer weet nog wat dat betekent, eerst op de markt nog een vetkoek gegeten, dat is een Namibische versie van onze welbekende oliebol alleen dan zonder krenten en rozijnen, en lekkerder. Daarbij nog een kopje thee die ik moest delen met de Nederlander die mee genomen had van de bus stop, want de marktvrouw had maar een beker. Iedereen drinkt hier trouwens thee met melk en vier a vijf scheppen suiker, ik dus ook. Toen on the road, zonder problemen de grens over, ik had namelijk de tip van andere reizigers gekregen om via de backpackershostel mijn visum te regelen, dan sta je op een lijst en hoef je niet 25 Usdollar te dokken bij de grens. Om plus minus twee uur kwamen we aan in een zinderend heet Zambia. De Nederland, die Bart heet by the way, hallo als je dit leest, Bart, wist precies waar we moesten zijn voor de hostel. Tassen gedumpt en gaan wandelen door de stad. Op een gegeven moment liepen we langs een tuin vol zingende kinderen die om precies te zijn met z’n allen in een boom zaten en precies als vogels op ons reageerden, toen ze ons zagen hielden ze eerst op met zingen om vervolgens weer in volle borst door te gaan. Het marktje van Livingstone was ook erg interessant, met heel veel kleine gangetjes en hoekjes en mensen die alles met je willen ruilen, maakte eigenljik niet uit wat. Daarna een verfrissende duik in het zwembad van het gezellig drukke typische backpackers hostel, overal om je heen verhalen van “ik ben daar geweest en ga nu hier heen en ik ben al zo en zo lang op weg.” Volgende dag naar Vic Falls gegaan, was behoorlijk indrukwekkend ook al was er niet eens zo heel veel water. Onderweg kwam ik een jonge gast tegen die een praatje begon te maken. Hij vertelde over het dorp waar hij vandaan kwam en ik had al snel door dat ik uitgenodigd werd om een bezoekje te brengen. Ik mocht alleen niet samen met hem het park verlaten want dan zou hij problemen krijgen, omdat hij geen officiele gids was en dus geen mensen mocht ronselen binnen het park, zo zei het zelf niet maar die conclusie heb ik zelf maar getrokken. Desalniettemin vond ik hem sympatiek en had ik wel zin in cultuur ipv natuur dus ik ging mee.
In een typische combi, een volkswagen of mercedes minivan, gingen we op weg naar Mukuni, toen het busje vol was wel te verstaan, maar dat duurde dit keer gelukkig geen vier uur. Het dorp lag zeven kilometer verderop maar aangezien de weg voornamelijk uit mul zand bestond deden we er een half uur over. Het dorpje was geweldig, bestond eigenlijk geheel uit traditionele leem en gras hutten. Super relaxte sfeer en aardige mensen. Zo’n beetje de hele familie van Oscar ontmoet (zo heette mijn gids) en zijn moeder ging voor ons koken. Beetje rond gehangen in een barretje waar traditiegetrouw de muziek zo hard mogelijk stond zodat de boxen buiten hun voegen kraakten. Im an african girl in an african world, leuk nummer wel. Al s hier een nummer populair is draaien ze het gewoon vier keer achter elkaar. Doen ze ook op de radio trouwens. In het mini winkeltje naast de bar een mooi stuk stof gekocht om naar een naaister te brengen op de markt van Livingstone, die heeft er een mooi rokje plus een hoofddoek van gemaakt. Oscar vertelde me een verhaal over een voormalige chief van Mukuni, die man was zo oud en niet meer in staat om het dorpje goed te besturen maar hij wilde absoluut geen afstand doen van zijn positie, om plaats te maken voor vers jong bloed. Dus op een avond, toen de beste man een beetje te diep in het glaasje had gekeken hebben ze hem in een kuil op een stoel gezet en hem levend begraven. Ook een manier. Ondertussen was het eten klaar, Nisjima, dat is een soort pap van maismeel, alleen dan heel stevig zodat je het tussen je vingers kan pakken en dan in een sausje kan dopen. Het sausje was gemaakt van groene bladeren met olie water en zout, weet echt niet hoe het precies heet, maar het was wel lekker, een soort bittere spinazie. Oscar’s vader wapperde continue met een stok om de vliegen weg te jagen. Daarna nog een rondje dorp gedaan, met kinderen geklets en overal waar ik ging riepen ze Makua, Makua, dit betekent blanke in de lokale taal, weet nu niet meer hoe die heet want ze spreken in Zambia 72 verschillende talen, maar de taal was van de Tonga tak. De crafstmannen die we bezochten drukten me een kangaroe uit hout gesneden in de hand, dat verbaasde me enigzins want die beesten komen hier natuurlijk helemaal niet voor. Maar ze hadden een enorme order van een australier die deze dingen tijdens zijn huwelijk als relatie geschenk wilde uitdelen, 500 stuks moesten ze maken, ze hadden van die man een groot foto boek met australische dieren gekregen.
Rond zes uur klom ik weer in een bakkie, auto met open laadbak achterop, terug over de hobbelige zandweg, hield me goed vast. Maar dit is trouwens nog niks vergeleken bij wat ze hier doen, zo’n 35 man op gepropt op een iets grotere versie auto dan wel, maar allemaal staand, als zo’n ding uit de bocht vliegt zijn er allemaal geweest... De volgende dag een fietstocht gemaakt door een naburig natuurreservaat, levende krokodil gezien. De dag daarvoor heb ik een dode gezien trouwens, die was echt enorm, hij hing in een grijper bij de dam naast Vic Falls. Toen ik dit ‘ s avonds vertelde aan een andere Nederlander, genaamd Arjan en van beroep bioloog plus schedelfanaat, werd hij helemaal gek. Hij is de volgende ochtend, toen ik ging fietsen, op pad gegaan om dat ding te bemachtigen. Het is hem gelukt om hem te traceren en hij was al bezig het beest te onthoofden, hij moest trouwens wel 200 US dollar betalen, toen ze hem vertelden dat hij met de kop naar Lusaka, hoofdstad Zambia, moest reizen en daar nog allerlei formulieren en eigendomspapieren moest regelen. Al met al zou het een behoorlijk dure grap worden dus heeft hij er zwaar gefrustreerd de brui aan gegeven. Gelukkig kreeg ie wel z’n 200 dollar terug maar het smeergeld was ie natuurlijk kwijt. Maar goed ik was dus aan het fietsen, natuur, toen nog een ander dorp, dit keer van cement. Schooltje (wat trouwens geheel gefinancieerd wordt door geld wat verdiend wordt aan deze fietstochten) en markt bezocht. Enorme zadelpijn gekregen maar het was wel tof.
‘s middags mijn rokje op gehaald, heel mooi geworden. Iedere keer als ik makua of mzungu hoorde stopte ik en begon ik een praatje met diegene, dat vonden ze echt geweldig, nadat ze over de verbazing heen waren dat ik daar op reageerde en wist wat het betekende. Vrijdag weer terug naar Namibie, onderweg in de Caprivi een kudde olifanten gezien, nou ja kudde, het waren er een stuk of tien, groot, middel en klein. Ze staken met z’n allen dood gemoedelijk de weg over. Weer eens wat anders dan een hert of een konijn. Ik heb trouiwens ook een al eens een giraffe en tientallen bavianen langs de kant van de snelweg gezien. Bizar in het begin. Dat had ik trouwens ook met de gras huizen, het is soms moeilijk om je te realiseren dat dit realiteit is en geen toeristisch themapark. Midden in de nacht gearriveerd in Tsumeb waar de eigenaar van het hostel me op stond te wachten. Hij vertelde me dat er twee jonge Zweedse gasten waren die graag zondag naar Etosha wilden gaan voor een driedaagse safari, Etosha is het grootste natuurreservaat van Namibie. Dat was goed om te horen want dat betekende dus dat ik daar naar toe kon aangezien je met meerdere mensen moet zijn om die reis te maken, anders is het veel te duur. Zaterdag heerlijk genikst in gezelschap van Anders en Martin, allebei harstikke aardig trouwens, en zondag ochtend heel vroeg vertrokken naar Etosha. Ik sta hier trouwens elke dag vroeg op want ik word meestal al rond zes uur wakker, dan rek ik het nog een beetje tot een uur of zeven, half acht, maar dan is het echt veel te warm om nog in bed te liggen. Etosha was cool, heel veel beesten (leeuwen, neushoorn, olifant, antilopes, gazelle, zebra, impala, enz) gezien en indrukwekkende wildernis. Veel lol gehad met A&M. In het park kwamen we op een gegeven moment een bakkie tegen die ons aanhielden en vroegen om benzine, maar onze chauffeur had geen extra bij zich. Toen we aanboden om iemand mee te nemen naar het tankstation met een jerrycan vertelden ze ons dat ze geen geld hadden. Ik vond het een beetje een rare situatie en vroeg de man waarom hij met te weinig benzin zon afgelegen gebied doorging, vooral omdat hij twee kleine kinderen had die in brandende zon zaten in de laadbak. Hij gaf een ontwijkend antwoord en niemand wilde mee met de jerrycan, dus reden we door. Het zat me niet helemaal lekker, vooral niet vanwege die kinderen. We gingen nog een waterhole bezoeken, dat zijn de drinkplaatsen voor de dieren, daar zie je er over het algemeen heel veel, maar deze was totaal verlaten, dus reden we weer terug naar de hoofdweg, en daar zagen we de auto die zojuist nog ‘zonder’ benzine stond doodleuk voorbij rijden. Ze hebben in die korte tijd echt geen benzine van iemand anders kunnen krijgen, bovendien hebben we geen enkele andere auto voorbij zien komen, het was dus bedrog om op een goedkope, lees gratis, manier aan brandstof te komen, alleen die dag blijkbaar niet heel effectief. Wel inventief.
Dinsdag gingen we aan het eind van de middag weer terug naar Tsumeb en tijdens de terug rit zagen we, buiten het reservaat, nog een cheetah tussen de koeien lopen.
A&M gingen de volgende ochten om negen uur weg, verder reizen en ik ben hier gebleven. Ben eerst naar het museumpje gegaan. De beheerster was eigenlijk al aan het sluiten omdat er toch niemand kwam, maar voor mij wilde ze nog wel even open blijven, dus hup alle lichten weer aan. Veel geschiedenis en fotos van de verschillende volkeren van Namibie. Daarna het stadje verder verkent. Een bakkerij binnengelopen waar ze ook capucino verkochten, de vrouw achter de balie was nogal toe aan wat contact dus werd ik linea recta naar een tafel gemaneuvreerd, waar ik een of ander duits gebakje plus een capucino kreeg voorgeschoteld. Zij was zelf van origine Italiaans maar opgegroeid in Zuid-Afrika, waar ze haar man een namibier van duitse afkomst heeft ontmoet en nu zit ze hier. Het is moeilijk te beschrijven wat voor een figuur het is maar ze is echt hilarisch. Ten eerste is ze echt gigantisch qua omvang terwijl haar man een scharminkeltje is die zo’n vijf keer in haar past, ze praat aan stuk door met veel dramatiek, Italiaanse invloed waarschijnlijk, en wil daarnaast ook nog alles van mij weten. Ik vertelde haar dus over mijn plan in Gobabis waarop ze riep dat ik perse een vrouw moest ontmoeten die hier een kunstcentrum heeft opgezet voor de jeugd. Dat leek me inderdaad wel interessant. Verder kreeg ik nog allemaal verhalen te horen over allerlei mensen die in haar winkel waren geweest of die in haar backpackerkamers hadden gelogeerd. Die wilde ze me ook laten zien. Dus door het bak gedeelte gelopen waar allemaal apparatuur van rond de tweede wereld oorlog nog vrolijk dienst deed. De kamers, rechtsrteeks naast alle bakapparaten zagen er echt niet uit, maar dat kwam omdat ze nog aan het verbouwen waren en besides dit is Afrika, zei ze, hier hoef je niet aan luxe te doen. Ze vroeg of ik zin had om om zes uur een sundowner met haar te gaan drinken. Leek me wel interessant dus ik ging akkoord. ‘s middags nog een foto gemaakt van een meisje uit een duits cafe, die in een soort victoriaans jurkje moest bedienen, en later toen ze klaar was met werken ook nog eentje in haar eigen kleren. Het is echt leuk om op die manier mensen te leren kennen, krijg allerlei verhalen te horen. Daarna met Francesca, de bakster, naar de bar van een hotel waar de apartheid ook nog steeds te gast is. De uitsluitend blanke gasten worden bedient, de zwarte serveert. Het is hier voor veel mensen, zo ook voor Francesca, gewoon standaard om zwarte mensen op bevelende of denigrerende wijze toe te spreken. Op een gegeven moment werd ze door muggen gestoken, begint ze een bediende toe te schreewen, spray me spray me, im dying overhere.
Het is opzich een leuk gek wijf, met het hart op de goede plaats, maar met ingebakken denkpatronen, ik moet hierbij vermelden dat Namibie ook pas 15 jaar onafhankelijk is en het voor veel mensen nog steeds wennen is dat de situatie niet meer dezelfde is als voorheen. Vanochtend heeft ze me eerst naar Lis gebracht, de vrouw met het Arts Centre, met haar een afspraak voor later die ochten gemaakt want Francesca wilde me ook nog voorstellen aan Sister Leoni. Deze vrouw, met snor, bestuurt een redelijk groot project gericht op ondersteuning van Aidspatienten. Die verzet echt bergen werk tezamen met een andere non en een aantal vrijwilligers. Ze geven eten en medicijnen aan zo’n 300 mensen, veel op huisbezoek basis omdat veel patienten pas in een ver gevorderd stadium van de ziekte om hulp komen vragen. Maar wat ze vooral wil geven is een beetje aandacht en liefde zodat de mensen op een waardige manier kunnen sterven, ongeacht geloof of afkomst.
Ze werkt door, ookal is de situatie redelijk hopeloos.Als er nu niemand meer nieuw besmet zou raken zal pas over twintig jaar het vernietigende effect van de ziekte zijn uitgeraast. Maar ja, er komen dagelijks nieuwe gevallen bij en zuster Leoni heeft schriftjes vol met namen, waarbij er achter heel veel een kruisje staat.
Daarna bij Lis op visite, ook een vechter. Die heeft nu twee kunstcentra opgezet, ook nog eentje in een ander stadje. Wat die allemaal heeft meegemaakt, niet te geloven. Ze heeft zelfs in de gevangenis gezeten omdat de bisschop van wie ze ooit een stukje land had gekregen voor haar project, geld wilde zien, want zo meende hij, dat verdiende toch genoeg en hij op zijn beurt vanwege de ooit verleende gunst, verdiende daar dus ook wat van. Ze verdiende alleen geen enkele cent, omdat de kids allemaal gratis les kregen en ze puur van sponsor geld moest leven. Die man heeft het voor elkaar gekregen dat mensen bij het Ministry of Home Affairs gingen sjoemelen met haar verblijfsvergunning, waardoor ze ineens midden in de nacht door mannen met geweren werd opgehaald omdat ze illegaal in het land verbleef en ze moest linea recta terug naar Zwitserland, dit weigerde ze dus werd ze opgesloten. De politie agenten waren tegen een bedrag wel bereid om te vertellen wie er achter het geheel verschool en zo heeft ze het uiteindelijk nog op kunnen lossen. De sjoemelaars werden ontslagen en zij kreeg een permanente verblijfsvergunning.
Het centrum is echt heel mooi, en het loopt goed, ze heeft 120 leerlingen, het maximum, ze hadden 400 aanmeldingen. De kinderen krijgen les in muziek, dans en zang, tekenen en schilderen, al naar gelang wat ze willen leren. Theater is er nog niet, dus mijn handen jeuken om hier in een later stadium terug te komen. Ik ben van harte welkom, heb zelfs al het huis gezien waar ik dan mag verblijven. Al met al een enerverende en interessante dag, dankzij Francesca, die me aan deze vrouwen heeft voorgesteld. Toen ik ‘thuis’ kwam moest ik eerst even voor pampus liggen in de hangmat, mijn hoofd zat helemaal vol met verhalen. Nog wel even een laatste sundowner gedronken met F. Morgen ga ik weer weg, op naar Omaruru. Met de trein dit keer, alhoewel ik vandaag hoorde dat voor het eerste gedeelte van de reis we met de bus moeten omdat er iets is met de rails. Ben benieuwd, jullie horen het wel van me.
Anouk of Minouk kunnen jullie mij Rene zijn mail adres geven, die heb ik niet.
Jans je pakketje is geloof ik heelhuids gearriveerd in Omaruru, thanx daarvoor.
En voor de rest iedereen bedankt die me gemaild heeft, het is echt super leuk om te weten wat jullie allemaal aan het doen zijn. Dus blijf schrijven!!!
Oh ja, ik ben mijn adres boek vergeten en van veel mensen heb ik geen postadres, dus als je een echte kaart van me wilt ontvangen om je postzegel collectie op te leuken stuur dan even je postadres naar me toe. En mocht een dezer dagen een onbedwingbare behoefte voelen om me te bellen of te sms-en dat kan op dit nummer: 00264 81 2025837.
Ik hou van jullie allemaal en ik wens jullie fantastische feestdagen toe, zal aan jullie denken als ik in het zwembad dobber.
Heel veel liefs, dikke knuffels, Marieke.